![](https://www.reporter.al/wp-content/uploads/48920119707_f251d0e7f8_o-1.jpg)
Evropa nuk është e huaj për dhunën politike si përpjekja e fundit për të vrarë Donald Trump në një tubim elektoral në Pensilvani. Më shumë se 50 kandidatë dhe aktivistë u sulmuan fizikisht gjatë zgjedhjeve të fundit parlamentare në Francë – një kujtesë e dhimbshme e një të shkuare jo shumë të largët, kur dhuna ishte pjesë e gjuhës së diskursit politik në disa vende evropiane.
Por dhuna politike në Shtetet e Bashkuara është ndryshe, sepse ajo ndodh në një shoqëri ku civilët zotërojnë më shumë se 300 milionë armë zjarri dhe vrasjet masive janë tragjikisht të shpeshta. Sado e shëmtuar mund të duket kjo, përpjekja për të vrarë Trump është disi normale, në kuptimin që është në përputhje me një model të përhapur të përdorimit të forcës brutale në jetën amerikane.
Dhuna politike në SHBA merr forma gjithnjë në ndryshim, por një tipar konstant është beteja e egër retorike që pason çdo incident. Secila palë fajëson me pasion palën tjetë për nxitjen e agresorit me deklarata nxitëse, duke sugjeruar që kundërshtarët politikë të viktimës të mbajnë përgjegjësi morale për dhunën.
Kjo është një fushë e rrallë konsensusi dypartiak midis politikanëve amerikanë: partia politike e viktimës përcakton fajtorin, por struktura e narrativës është gjithmonë e njëjtë. Afati kohor për dënimin e dhunës shkurtohet me çdo episod.
Atentati ndaj Trump, i cili rezultoi në vdekjen e një pjesëmarrësi në tubim dhe të agresorit 20-vjeçar, pati dy efekte të menjëhershme. Së pari, ai rivitalizoi narrativën martirizuese të fushatës “MAGA” të Trump dhe ndjekësit filluan menjëherë të lavdëronin heroin e mbijetuar, i cili deklaroi se do të mbetej “sfidues përballë ligësisë”. Toni profetik i Trump-it në kreditimin e Zotit për “parandalimin e të paimagjinueshmes” përputhet në mënyrë të përkryer me narrativën MAGA të një lajmëtari të caktuar nga hyjni, të cilin bota dëshiron ta vrasë.
Efekti i dytë, po aq i parashikueshëm, është akuza se fajtorë për sulmin janë demokratët. Senatori J.D. Vance, një kandidat kryesor për t’u zgjedhur si zv/presidenti i Trump, argumentoi se incidenti ishte një pasojë e drejtpërdrejtë e fushatës së presidentit Joe Biden që e ka portretizuar Trump-in si një kërcënim për demokracinë, duke legjitimuar kështu përpjekjet për ta hequr atë me forcë. “Kjo retorikë çoi drejtpërdrejt në tentativën për vrasjen e presidentit Trump”, pohoi Vance.
Në mënyrë të ngjashme, Përfaqësuesi i SHBA-së Mike Collins sugjeroi që Zyra e Prokurorit të Qarkut në Butler County, Pensilvani, “duhet të ngrejë menjëherë akuza kundër Joseph R. Biden për nxitje të një atentati”. Edhe përfaqësuesi Steve Scalise, një viktimë e një sulmi të vitit 2017 nga një ekstremist i krahut të majtë që FBI-ja e klasifikoi si terrorizëm të brendshëm, vuri në dukje “retorikën nxitëse” të demokratëve.
Ndërkohë, fushata e Trump qarkulloi klipe të përfaqësuesit demokratik Dan Goldman duke thënë në televizion drejtpërdrejt se Trump duhet të “eliminohet”, një deklaratë që i bëri jehonë ish-kryetarja e Dhomës së Përfaqësuesve, Nancy Pelosi. Dhe agjentët e tij vunë në dukje një citim tashmë të shëmtuar nga një Biden i frustruar, i cili, pas performancës së tij katastrofike në debatin e fundit, tha: “Kemi mbaruar së foluri për debatin. Është koha të vëmë në shënjestër Trump-in.”
Demokratët dhe mbështetësit e tyre e kanë dënuar me nxitim incidentin, ndërkohë që u kujtojnë të gjithëve se Trump nxiti hapur një turmë që të sulmonte Kapitolin e SHBA më 6 janar 2021 – episodi më i tmerrshëm i dhunës politike në historinë e fundit amerikane – me qëllim për të përmbysur humbjen e tij në zgjedhjet e vitit 2020.
Ky episod ka të ngjarë të forcojë epërsinë e Trump ndaj Biden-it në sondazhe, por implikimet afatgjata janë më shkatërruese: një bisedë kombëtare e ushqyer nga urrejtja, viktimizimi dhe pakënaqësia. Në vitin 2011, pas tentativës për vrasjen e përfaqësueses Gabby Giffords në Arizona, një gazetë me prirje demokratike popullarizoi termin “terrorizëm stokastik”, i cili i referohet dhunës politike nga aktorë të vetmuar të motivuar nga një atmosferë radikalizuese. Terroristja stokastike supozohej se ishte Sarah Palin, ish-guvernatorja e Alaskës dhe më pas udhëheqësja e Tea Party, e cila kishte qarkulluar një hartë që shënonte zonat e kongresit që do të shënjestroheshin në zgjedhjet e ardhshme, duke përfshirë edhe qarkun e Giffords.
Më vonë doli se agresori i Giffords ishte një individ thellësisht i shqetësuar pa njohuri për hartën, tubimet apo debatin politik të Palin. Pavarësisht kësaj, dhe pavarësisht mungesës së provave të një lidhjeje shkakësore midis retorikës politike dhe sulmeve të tilla, termi rishfaqet pas çdo sulmi dhe ka hyrë në literaturën e specializuar si të përshkruante një koncept të vlefshëm.
Nëpërmjet taktikave të përbashkëta të manipulimit, instrumentalizimit dhe vetëviktimizimit, demokratët dhe republikanët kanë ngecur në një baltë arsyetimi rrethor që është sa pervers aq edhe i rrezikshëm. Pretendimi për një lidhje midis dhunës dhe retorikës politike bëhet vetë një armë retorike, duke nxitur polarizimin ekstrem që e bën dhunën politike më të mundshme.
Marrë me autorizim nga Project Syndicate, 2016. Ripublikimi mund të bëhet vetëm me lejen e Project Syndicate. The Trump Shooting Reveals the Hallmarks of American Political Violence